KRESY I BEZKRESY W ZBIORACH MUZEUM NIEPODLEGŁOŚCI
Kresy
Muzeum od początku swojej działalności stara się jak najszerzej uchylać swe podwoje dla środowisk kresowych, poprzez działalność popularyzatorską i naukową wyrażającą się organizacją wystaw, konferencji, publikacji i wydarzeń artystycznych poświęconych szerokorozumianej tematyce kresowej. W zbiorach Muzeum znajduje się wiele eksponatów poświęconych tej tematyce o czym mogą świadczyć trzy wyodrębnione na wystawie grupy: Kolekcja Krzemieniecka, Kolekcja Leopolis oraz Kolekcja Sybiracka stanowiące trzon wystawy. Do ekspozycji włączone zostały również zbiory wileńskie – Vilniana.
Bezkresy
Ekspozycja w głównej mierze składa się z realiów wchodzących w skład Kolekcji Sybirackiej oraz obrazów znajdujących się w zbiorach Muzeum.
Pamięci nie da się zgładzić tak zatytułowana została wymagająca stałego przypomnienia, część poświęcona zbrodni ludobójstwa dokonanej na polskich jeńcach wojennych osadzonych w obozach specjalnych NKWD. Umieszczenie tego elementu w części wystawy nazwanej ,,bezkresy” ma dwojakie znaczenie. Pierwszy aksjologiczny – ukazujący bezkres zwyrodniałej zbrodni oraz drugi wskazujący na bezpośredni związek rodzin z pomordowanymi, które zesłane zostały w azjatyckie bezkresy. W wielu wypadkach fakt dokonanej zbrodni na jeńcach stał się jednoczesnym wyrokiem zesłania dla ich rodzin.
Druga część – Oczyszczanie zaplecza – ma na celu przedstawienie deportacji polskiej ludności.
Obrazom towarzyszy pokaz animacji.
Część trzecia – Życie wbrew okolicznościom – przedstawia trudną adaptację zesłanych i przepełnione tęsknotą życie codzienne.
Ekspozycję uzupełniają narzędzia, elementy ubiorów, przedmioty kultu religijnego oraz inne przedmioty codziennego użytku, znajdujące się w zbiorach Muzeum.
HISTORIA PAŁACU PRZEBENDOWSKICH/RADZIWIŁŁÓW
Wystawa ,,Historia pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów” oparta jest na reprodukcjach wizerunków przedstawiających dawnych właścicieli, historycznych rzutach budynku oraz fotografiach z okresu dwudziestolecia międzywojennego prezentujących wnętrza. Przypomniany na niej też został słynny plafon Henryka Siemiradzkiego ,,Światło i Ciemność”, który został zniszczony podczas II wojny światowej, jak też rozmiar zniszczeń, któremu podczas Powstania Warszawskiego uległ pałac, pełniący ważny punkt oporu. Całość uzupełniona jest oryginalnymi obrazami, na których uwidoczniony został pałac: grafika Józefa Młynarskiego Warszawskie dzieci z cyklu ,,Powstanie Warszawskie 1944”, obraz Wandy Wadeckiej, Muzeum Lenina w Warszawie oraz obraz Edwarda, Muzeum Lenina.
Z ORŁEM BIAŁYM PRZEZ WIEKI
Dumny znak Orła Białego ze złotą koroną i potężnym dziobem, z szeroko rozpostartymi skrzydłami, fantazyjnym ogonem i groźnymi szponami towarzyszy nam przy wielu okazjach. Jest obecny zarówno w podniosłych momentach uroczystości, jak i w zupełnie powszednich sytuacjach. Widzimy go więc w herbie państwowym, na tablicach urzędów, w szkolnej klasie, na strojach sportowców, monetach i banknotach. Odnajdujemy go czasem ze zdziwieniem na zabytkach w formie nieco odmiennej od tej, do której przywykliśmy. Ten znak ma długą historię, która splata się z dziejami naszego państwa i narodu. Na wystawie przedstawiamy tę fascynującą historię, wzbogacając ją o kontekst ludzi, miejsc i wydarzeń.
POLONIA RESTITUTA. O NIEPODLEGŁOŚĆ I GRANICE 1914-1921
Wystawa ta była prezentowana w Muzeum Niepodległości od 2007 roku. W czasie rewitalizacji Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów była udostępniona zwiedzającym w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze.
Po powrocie do głównej siedziby Muzeum Niepodległości w Warszawie zyskała nową aranżację plastyczną.
Prezentowane na niej eksponaty pokazują wszystkie etapy walki o niepodległość w ujęciu chronologicznym, a także działalność głównych polskich obozów politycznych.
Na wystawie znajdują się liczne obrazy wybitnych polskich malarzy, m.in. Jacka Malczewskiego i Antoniego Kozakiewicza, bogata kolekcja biżuterii patriotycznej oraz pamiątki dokumenty dotyczące konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku.