26 lutego 2021 roku w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej odbyła się interdyscyplinarna konferencja “W sercu Mazowsza” z okazji 105. rocznicy poszerzenie granic Warszawy.

Wiosną 2021 roku przypada 105. rocznica wydarzenia, które zaowocowało rozwojem terytorialnym stolicy. Po upływie ośmiu miesięcy od opuszczenia miasta przez Rosjan i – rychłego – zajęcia ich miejsca przez Niemców, generał-gubernator Hans von Beseler, działając z inspiracji ruchów obywatelskich, wydał dekret o poszerzeniu granic Warszawy, zepchniętej przez Rosjan do rangi jednego z miast gubernialnych i szeregu nadwiślańskich twierdz. Jej powierzchnia wzrosła wówczas niemal czterokrotnie, zaś w obręb Warszawy włączono dotychczasowe przedmieścia, leżące na zewnątrz pasa XVIII- i XIX-wiecznych umocnień.

W jej granicach znalazły się tereny, postrzegane dziś jako rdzennie warszawskie: Rakowiec, Ochota, Mokotów, Czerniaków, Saska Kępa, Grochów, Gocław, Targówek, Bródno, Żoliborz, Młociny, Marymont i Powązki. Ów moment stał się początkiem Wielkiej Warszawy – dzisiejszej metropolii, stolicy województwa mazowieckiego i Polski.

Podczas obrad pragniemy przyjrzeć się historii miasta w latach I wojny światowej i dziejom poszczególnych jego dzielnic od roku 1916 po czasy współczesne, jak również roli, jaką Warszawa odgrywała w przeszłości i odgrywa dziś na Mazowszu. Udział w konferencji jest darmowy, do wystąpień zachęcamy nie tylko Varsavianistów i miłośników lokalnej historii, ale również działaczy samorządowych, pragnących opowiedzieć o miejscu lokalnych ojczyzn na mapie i w dziejach Polski. Wygłoszone wystąpienia zostaną opublikowane on-line, w formie filmu dokumentującego przebieg obrad. Konferencję przygotowują Muzeum Niepodległości w Warszawie we współpracy z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie oraz Akademia im. A. Gieysztora w Pułtusku (Filia Akademii Finansów i Biznesu).

Niebawem zaprezentujemy publicznie broszurę pt. „Mazowsze serce Polski – w jedności siła”. Planujemy również wydanie monografii naukowej zawierającej referaty.

Linki z przebiegu wydarzenia:

https://www.youtube.com/watch?v=4EN8nH1HGtM

https://www.youtube.com/watch?v=q31ZL3Q2DRo&t=3s

https://www.youtube.com/watch?v=XJBSTq-7bL4

https://www.youtube.com/watch?v=LiHsf74g58I