WOJCIECH FANGOR i „Guernica” nr. inw. M.118

Fangor wykonał kopię „Guerniki” na V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów, który odbył się w Warszawie w dniach 31 lipca – 14 sierpnia 1955r. W tym czasie do Polski Ludowej ściągnęła młodzież z obu stron żelaznej kurtyny, a także z tzw. „krajów trzeciego świata” – ulice Warszawy udekorowano kolorowymi flagami i ogromnymi fryzami z krzykliwymi deklaracjami przeciwko wojnie, wizerunkami gołębi i innymi symbolami powojennego ruchu pokojowego. Na ulicy Marszałkowskiej (przy Królewskiej, przed gmachem PAST-y) architekt Jerzy Hryniewiecki umieścił szereg wizerunków wielkości bilbordów pod hasłem „Żądamy zakazu broni atomowej”, w tym plakat Paula Colina z 1947 roku „Varsovie Accuse” i kopię Guerniki Pabla Picassa o nieco mniejszych wymiarach od oryginału, namalowaną przez polskiego artystę Wojciecha Fangora.
Sam Hryniewiecki – uczestnik wojny obronnej w 1939 roku, woldenberczyk był również projektantem stadionu X-lecia stanowiącego wówczas częściowe miejsce obchodów V Światowego Festiwalu Młodzieży i studentów. Był również autorem koncepcji pierwszej wystawy, która została otwarta po II wojnie światowej przez Muzeum Narodowe w warszawie, a nosiła tytuł: „Warszawa oskarża”. Nic więc dziwnego, że człowiek o takim życiorysie prywatnym i zawodowym zdecydował się na taka koncepcję artystyczną.
Czemu kopia Guernici?
Warto przypomnieć, że sam Picasso był w Warszawie w czasie Kongresu pokoju w 1948 roku. Natomiast Fangor jako nastolatek miał okazję oglądać „Guernikę” podczas jej pierwszej publicznej prezentacji w Pawilonie Hiszpańskim na paryskiej wystawie Expo w 1937 roku.
Obraz Picassa, czyli oryginał „Guernici” będący protestem przeciwko przeprowadzonym na rozkaz generała Franco bombardowaniom mieszkańców baskijskiego miasta Guerniki w kwietniu 1937 roku przez niemieckie samoloty bojowe, stał się wizerunkiem stale obecnym w społecznej wyobraźni i przestrzeni publicznej, szeroko komentowanym w międzynarodowych mediach.
Umieszczony w scenerii ruin, które dziesięć lat po zakończeniu II wojny światowej wciąż dominowały w polskiej stolicy, fryz Hryniewieckiego podkreślał wspólnotę losów hiszpańskiego miasta i Warszawy. Według ówczesnych relacji inne obrazy w tej serii jeszcze przybliżały widmo katastrofy ku teraźniejszości, nawiązując do zrzucenia bomby atomowej na Hiroszimę w sierpniu 1945 roku i do niedawnej wojny w Korei. Bombardowanie Guerniki słusznie wskazywano jako rodzaj pierwowzoru masowej, zindustrializowanej i anonimowej przemocy zadawanej cywilom po to, by zdemoralizować ocalałych i przyspieszyć ich kapitulację.
Sam obraz:

Oryginał:
349 × 776 cm
Kopia Fangora:
205 x 450 cm

Wojciech Fangor (ur. 1922 w Warszawie, zm. 2015 tamże) – artysta wizualny, malarz i rzeźbiarz, współtwórca polskiej szkoły plakatu. Uznawany za klasyka polskiej sztuki XX wieku. Zaczynał od socrealizmu, później wielokrotnie zmieniał styl malarski. W historii światowej sztuki zapisał się przede wszystkim jako prekursor i wybitny przedstawiciel opartego na iluzji optycznej, abstrakcyjnego malarstwa przestrzennego.