W poniedziałek 19 kwietnia 1943 r. o świcie oddziały, które wkroczyły do getta z zamiarem jego całkowitej likwidacji, zostały ostrzelane i obrzucone granatami oraz butelkami z benzyną. Rozpoczęło się powstanie w getcie warszawskim. Największy zbrojny zryw Żydów w trakcie II wojny światowej i pierwsze miejskie powstanie w okupowanej przez Niemców Europie.

W hołdzie uczestnikom tamtych wydarzeń delegacja Muzeum Niepodległości zapaliła znicz pod Pomnikiem Pawiackiego Drzewa oraz złożyła kwiaty pod Pomnikiem Bohaterów Getta.

Przy tej sposobności pragniemy przypomnieć Państwu kilka wpisów z pawiackiej kroniki autorstwa Pani Reginy Domańskiej:

“19. IV. 1943 r. Rozpoczęło się powstanie w getcie. Wśród niemieckiej załogi Pawiaka panuje duże zdenerwowanie. Przerwano spacery, zamknięto wszystkich funkcyjnych więźniów w celach, zabroniono zbliżać się do okien, posiłki dostarczane są nieregularnie. Nie dopuszcza się do więzienia personelu sanitarnego dochodzącego z miasta. Wzmocniono ochronę Pawiaka oddziałami Schutzpolizei, a w oknach korytarzy ustawione zostały karabiny maszynowe. W getcie toczą się ciężkie walki. Z okien więzienia widać płonące domy.

22. IV. 1943 r. (…) Życie w więzieniu wraca do poprzedniego stanu, zaczęły nadchodzić paczki żywnościowe, wpuszczono polski personel sanitarny. Przybywają nowo aresztowani. Zaczęto znów wozić więźniów na przesłuchania do gestapo.

25. IV. 1943 r. Mimo świąt wielkanocnych w więzieniu panuje bardzo ciężki nastrój. Więźniowie potajemnie z okien oglądają straszliwe sceny terroru w stosunku do ludności w getcie. Widać łuny pożarów, do cel przenikają dym i swąd palonych ciał.

16. V. 1943 r. Wysadzeniem synagogi zakończono akcję likwidacji getta. Pozostały jedynie budynki Pawiaka.(…)”

Biuletyn Informacyjny

Bądź na bieżąco z najnowszymi wystawami, wydarzeniami, ofertami i aktualnościami